Waarom nu doorpakken met een zonnesysteem noodzakelijk is

De berichten over hoge energieprijzen, de oorlog in Oekraïne, tekorten aan materialen en vakmensen wisselen elkaar in hoog tempo af. Wat betekent dit voor de aanschaf van een zonnesysteem? En waarom is het noodzakelijk om nu actief door te pakken? Daar gaan wij in een drieluik op in.

Dit keer: Het tekort aan materialen

”De opgave waar we met zijn allen voor staan rondom het behalen van de klimaatdoelen, wordt steeds groter. De tijd waarin we dit moeten doen, steeds kleiner, en de voorwaarden waaronder dit kan, onzekerder. Het is noodzakelijk om per direct actief aan de slag te gaan.”

Het tekort aan materialen

De berichten over grote tekorten aan grondstoffen voor zonnesystemen en met name omvormers, liegen er al langere tijd niet om. Er is een grote afhankelijkheid van productie in Azië en daarnaast is er concurrentie van grondstoffen met andere producten. Dit resultaat is al enige tijd voelbaar door de lange wachttijden bij installateurs en stijgende prijzen voor zonnestroom installaties. Toch vinden wij dat geen reden om geen actie te ondernemen, want het is nog steeds (financieel) aantrekkelijk om per direct aan de slag te gaan.

Belangrijkste oorzaken van de tekorten

Vanwege de toenemende vraag naar glas-in glaspanelen ging de schaarste eerst vooral over glas. De schaarste heeft zich ook uitgebreid naar andere belangrijke grondstoffen van een systeem, zoals chips, silicium en zilver. Zonnesystemen moeten hierin concurreren met andere sterk groeiende producten, die ook uit deze grondstoffen worden opgebouwd.

Chips

Naast de auto-industrie had ook de zonne-energie industrie te lijden onder het tekort aan chips. De hoge energieprijzen en de daardoor verbeterde business case voor zonnesysteem installaties, hebben gezorgd voor een toenemende vraag wat heeft geleid tot een schaarste op de markt. ”Een oorzaak van die schaarste is dat de chipfabrikanten op één hand zijn te tellen.” (1) Er zijn berichten dat de capaciteit zich lijkt te herstellen. Dat chips weer ruimer voorhanden zijn, heeft deels te maken met zwakkere economische vooruitzichten door de hoge inflatie, oorlog en renteverhogingen. Dat drukt de vraag naar consumentenelektronica zoals smartphones en laptops, waar ook veel halfgeleiders voor worden gebruikt. Tegelijkertijd wordt er gewaarschuwd dat de kans blijft bestaan dat tekorten de productie opnieuw zullen vertragen.

Silicium

Het tekort van dit grondstof is ontstaan vanwege de (ook hier) toegenomen vraag, onder andere vanuit de wafermarkt. Een wafer is een dunne schijf zuiver silicium, dat een aantal keren is omgesmolten. Wafers worden naast de zonne-energie industrie ook veel gebruikt in de auto-industrie. Door de toegenomen vraag uit deze industrieën, hebben ook de langere doorlooptijd in de scheepvaart als gevolg van de pandemie en de jaarlijkse onderhoud en controles (zuiverheid) aan de machines bijgedragen aan het tekort. Er wordt gewerkt aan het vergroten en op gang brengen van de productiecapaciteit, maar hier is meer tijd nodig. Dat gebeurt naar verwachting vanaf Q4 2022, zoals ook te zien is in de productie forecast. 

Beeld: InfoLink (2)

Zilver

De corona crisis heeft de productie van zilver belemmerd, wat heeft gezorgd voor een tekort op de markt. Dit tekort ging gepaard met een toenemende vraag, want zilver wordt naast zonnepanelen ook toegepast in consumentenartikelen en medische apparaten. De vraag naar zilver zal volgens voorspellingen de komenden jaren blijven groeien, met een groot aandeel vanuit fabrikanten van zonnepanelen. De groeiende vraag maakt recycling een interessant en hot topic. Want door een betere-en concurrerende recycling ten opzichte van nieuwe productie, kunnen waardevolle materialen zoals silicium en zilver wel steeds beter worden herwonnen. Het recyclen van zonnepanelen kan kosten besparen, problemen in de toeleveringsketen oplossen en de kans vergroten dat landen hun doelstellingen voor zonne-energie halen.

Circulariteit en eerlijkheid

De tekorten op de markt zijn een kans voor een verbeterde circulariteit van zonnepanelen. Fair Solar heeft een uitgebreid paper geschreven hoe we zonne-energie duurzamer en eerlijker kunnen maken. Zij schrijven: ”in het geval van de zonnepanelen zien we dat deze weliswaar goedkoop zijn, maar zeker niet circulair en fair. Dit levert nieuwe problemen op zoals schaarste van grondstoffen en niet recyclebaar afval. Uiteindelijk zullen daarom nieuwe manieren van doen, denken en organiseren nodig zijn om de geldstromen te verleggen”.

Een van oplossingen die ze aanhalen zijn demontabele panelen. Geen lijm, geen schroeven. Snel en afvalloos. Door demonteerbaarheid in aanbestedingen als één van de voorwaarden op te nemen, geef je deze innovatie een belangrijke impuls. Ook op het gebied van eerlijke grondstofdelving en productieomstandigheden, is er nog te weinig globaal beleid, richtlijnen en handhaving. Als afnemer heb je wel degelijk invloed op het creëren van een eerlijke vraag. Samen helpen wij de vraag te laten ontstaan naar eerlijke en circulaire zonne-energie

Wij steunen de oproep van Fair Solar en adviseren: neem duurzame aspecten van het systeem mee in de marktuitvraag. Ga niet voor de goedkoopste panelen, maar voor een betrouwbare speler die een positieve invloed heeft op de samenleving en omgeving en oog heeft voor de duurzame aspecten van solar.

Flexibele instelling zorgt voor kortere doorlooptijden

Door de tekorten zijn bepaalde panelen en omvormers zijn op dit moment minder goed leverbaar. Deze onzekerheid over de beschikbaarheid zorgt voor hogere offerte prijzen. In de praktijk betekent dit dat de houdbaarheid van offertes kort is en de doorlooptijden tot aan realisatie langer. En tegelijkertijd is door een flexibele instelling en te kijken naar alternatieven, het nog steeds mogelijk om snel tot realisatie te komen. Let daarbij wel op het behouden van de belangrijkste systeemvereisten, duurzame aspecten en kwaliteitscriteria, die zijn geformuleerd bij de marktuitvraag.

Bij een situatie van schaarste op de markt kunnen de realisatie tijdslijnen  flink oplopen. Wij hebben ervaren dat vertrouwen, goed projectmanagement en intensieve coördinatie tussen alle systeempartijen essentieel is om doorlooptijden zo kort mogelijk te houden. 

Een mooi voorbeeld hiervan zijn twee KS Fectio scholen in de gemeente Houten en Schalkwijk, die in augustus dit jaar zijn opgeleverd vanuit ons Zowiezon programma. Waar de projectvoorbereiding, realisatie en kwaliteitskeuringen binnen 6 maanden hebben plaatsgevonden.

Hulp of advies nodig?

Wil je meer weten over dit onderwerp, of zoek je hulp of advies bij de aanschaf van een zonnesysteem voor jouw school? Onze schooldakcoaches helpen je graag. Neem contact op met contact@schooldakrevolutie via de mail of vul het contact formulier in. Aan onze motivatie om alle kinderen in Nederland te laten leren op én over zonne-energie, van hun eigen schooldak, is zeker geen tekort! 

neem contact op

De volgende keer

We gaan nog even door in de tekorten. Want in het volgende artikel gaan we het hebben over het tekort aan vakmensen. Wat zijn de kansen en oplossingen voor dit tekort? En wat is het effect op de aanschaf? Je leest het volgende week. 

Bronnen:

1. https://fd.nl/tech-en-innovatie/1441674/waarom-het-chiptekort-voorlopig-niet-wordt-opgelost 
2. https://www.infolink-group.com/energy-article/how-pv-supply-meets-demand-from-end-user-projects-this-year & https://www.infolink-group.com/energy-article/Is-reshoring-European-PV-manufacturing-a-real-possibility
3. https://solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie/i27021/vraag-zilver-stijgt-door-zonnepanelen-naar-nieuwe-recordhoogte 
4. https://www.tno.nl/nl/aandachtsgebieden/energietransitie/roadmaps/hernieuwbare-elektriciteit/zonne-energie/pv/van-hernieuwbare-naar-duurzame-zonnepanelen/
5. https://www.oneworld.nl/lezen/schone-energie/hoe-duurzaam-zijn-zonnepanelen-nu-eigenlijk/
6. https://www.duurzaamthuis.nl/energie-in-huis/zonnepanelen-wel-of-niet/beste-zonnepanelen
7. https://solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie/i27658/markt-recycling-zonnepanelen-in-2030-2-7-miljard-amerikaanse-dollar-waard

8. Fair Solar? eerste transitie-agenda voor eerlijke en circulaire zonne-energie, september 2021, meneerdeleeuw.nl