Terug

EPBD: korte tijdslijn, grote opgave

De herziening van de bestaande EPBD-richtlijn is akkoord. De definitieve instemming van het Europees Parlement met deze herziening is goed nieuws voor het versneld verduurzamen van gebouwen in Europa. Zonnepanelen op daken zijn daarmee vanaf 2027 verplicht voor nieuwe gebouwen, gevolgd door renovatie en bestaande bouw. De EPBD omvat een breed scala aan maatregelen op weg naar emissievrije gebouwen, zie ook de kaders onderaan dit artikel.

Vanuit Schooldakrevolutie merken we dat de EPBD nog relatief onbekend is bij gemeenten en schoolbesturen. Echter, de tijd dringt en de impact is groot.

Wat betekent de EPBD voor zon op schooldaken? En per wanneer geldt wat voor welk schoolgebouw?

In dit artikel zetten we de details – specifiek voor zonnepanelen op schooldaken – en de tijdslijn op een rij. Ga goed voorbereid en zo snel mogelijk aan de slag!

Korte implementatie: uitrol van zonnepanelen binnen 6 jaar

De herziene EPBD richtlijn sluit aan bij de bestaande Nederlandse doelstellingen aldus het Ministerie van Binnenlandse Zaken. In de EPBD-richtlijn (artikel 10) wordt de uitrol van zonnepanelen verplicht in de komende 6 jaar. Hoe nu verder? Na de formele Raadsstemming tijdens de Ecofinraad op vrijdag 12 april en officiële Europese ondertekening, gepland op 24 april 2024, volgt de invoering binnen twee jaar in Nederland.

Waarmee duidelijk is: de implementatietermijn is kort – en dit is het juiste moment om actie te ondernemen. De volgende tijdslijn (bron: Solar Magazine) is van toepassing bij de verplichte uitrol van zonne-energie installaties (naast zonnepanelen, ook zonnecollectoren) mits technisch, economisch en functioneel haalbaar, voor de volgende type gebouwen:

  • 31-12-2026: nieuwbouw – openbare en niet voor bewoning bestemde gebouwen > 250 m²
  • 31-12-2027: bestaande bouw – openbare gebouwen > 2.000 m²
  • 31-12-2027: bestaande bouw – niet voor bewoning bestemde gebouwen bij renovatie* > 500 m²
  • 31-12-2028: bestaande bouw – openbare gebouwen > 750 m²
  • 31-12-2030: bestaande bouw – openbare gebouwen > 250 m²

*ingrijpende renovatie/ actie waarvoor een vergunning vereist is voor de renovatie van gebouwen, werkzaamheden aan het dak of de installatie van een technisch bouwsysteem.

Grote opgave: 1.300 scholen vanaf januari 2028 voorzien van zonnepanelen

Uitgaande van deze tijdslijn en criteria hebben wij, op basis van onze schooldakkaart, een raming gemaakt van de impact. Het aantal scholen dat de stap naar zonnepanelen nog moet gaan zetten vormt een grote opgave.

Nu stappen zetten

Met een korte implementatietermijn, en zoals uit deze aantallen scholen blijkt, een grote opgave, is dit hét moment om stappen te zetten. Vandaar hierbij handvatten om vandaag al aan de slag te gaan. Als schoolbestuur kun je concreet aan de slag met de volgende acties:

🔎 Inventariseer het gebouwen-portfolio met de gebouwbeheerder op basis van bruikbaar vloeroppervlakte.

🗓️ Valideer de huidige Meerjaren Onderhoudsplannen (MJOP) op gebied van (dak)renovatie en eigen energie-opwek.

🚧 Plan voor het tijdig opnemen van zowel financiering (goedkeuring begrotingsbedragen) als daadwerkelijke uitvoer vóór de verplichte realisatiedatum via het Duurzaam MJOP.

🧩 Plan voor gecombineerde en geïntegreerde aanpak om kosten te beperken (t.o.v. losse maatregelen) en om subsidie aanvragen tijdig in te dienen:

  • Kijk naar integratie van aanverwante maatregelen/ werkzaamheden (bijv. dakisolatie/ dakleer vervanging en/ of zonnepanelen).
  • Combineer meerdere gebouwen in één uitvraag voor zonnepanelen.

Zon op daken blijft voorkeurspositie behouden

Voor de implementatie van de EPBD geldt een termijn van twee jaar (zie tijdslijn in kader). Minister Hugo de Jonge stelt in een brief aan de Tweede Kamer: “De herziene richtlijn biedt voldoende ruimte voor maatwerk zodat er geen disproportionele normen worden gesteld, bijvoorbeeld bij netcongestie of een onredelijke terugverdientermijn. Het kabinet ziet graag meer zonne-energie op daken conform de voorkeursvolgorde zon en is content met de nieuwe regels.”

Kun je als schoolbestuur hulp gebruiken?

Onze schooldakcoaches bieden:

✅ Ondersteuning bij portfolio analyse, ook voor scholen in gemeentelijke portefeuille.

✅ Aanzet voor het bepalen van de haalbaarheid van zonnepanelen, ook voor afwijkende daken.

✅ Project ondersteuning van start tot en met de realisatie van zonnepanelen.

✅ Koppeling met aanverwante marktpartijen voor energiebesparing en/ of geïntegreerde oplossingen bij verduurzaming.

Geïnteresseerd? Neem contact op met onze schooldakcoaches.

neem contact op

EPBD: energieprestatie voor gebouwen

De Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) is een Europese richtlijn voor de Energieprestatie voor gebouwen. Doel is om zowel de energie-efficiëntie als het energieverbruik te laten dalen. Daarnaast wordt het renovatietempo verhoogd. Het streven naar een emissievrije gebouwenvoorraad in 2050 komt hiermee dichterbij. De EPBD is onderdeel van het “Fit-for-55-pakket” van de Green Deal.

Er valt veel vooruitgang te boeken door de aanpak van gebouwen: de gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor circa 40 procent van het energiegebruik en 36 procent van de CO2-uitstoot in de EU. Met deze maatregelen worden binnen Europa de kwaliteit van huizen en werkplekken verbeterd, energierekeningen verlaagd en de energieonafhankelijkheid vergroot.

EED en RED: eerst energie besparen, daarna schoon opwekken

Zonnepanelen zijn slechts een deel van de puzzel in het streven naar emissievrije gebouwen. Ook wel Zero Emission Buildings (ZEB) genoemd. Naast de EPBD zijn nog twee Europese richtlijnen van toepassing op de manier waarop we met energie omgaan in gebouwen, namelijk de EED en de RED. Simpel samengevat: eerst energie besparen en daarna schoon opwekken.

In september 2023 is de herziene EED (Energy Efficiency Directive) richtlijn gepubliceerd en in werking getreden. De focus ligt op energiebesparing, waarbij de DUMAVA-regeling ingezet wordt om het renovatietempo te versnellen. Er geldt een voorbeeldfunctie voor maatschappelijk vastgoed:

  • Jaarlijks moet 3% van het totale vloeroppervlak gerenoveerd worden naar minimaal het BENG-niveau of door naar ENG.
  • Het totale energiegebruik moet jaarlijks met 1,9% omlaag.

De Renewable Energy Directive richtlijn (RED) bundelt regelgeving voor de productie en promotie van hernieuwbare energiebronnen. Hierbij is het (indicatieve) doel voor de gebouwde omgeving: 49% aandeel hernieuwbare energie in 2030.

Verder lezen:

Tijdslijn: binnen 2 jaar verankerd in Nederlandse wet en regelgeving

  • 7 december 2023: een voorlopig akkoord tussen de Europese Commissie, de Raad van Ministers en het Europees Parlement (EP) over de herziene richtlijn voor de energieprestatie van gebouwen (EPBD).
    • Een ruime meerderheid van de lidstaten, waaronder Nederland, heeft ingestemd met dit akkoord.
  • 12 maart 2024: het EP heeft de herziene EPBD formeel aangenomen.
  • 3 april 2024: voorbereidend debat in de Tweede Kamer
  • 12 april 2024: de formele Raadsstemming tijdens de Ecofinraad.
  • 24 april 2024: officiële ondertekening. Implementatietermijn: 18-24 maanden hieropvolgend.

Bronnen: