Energiebesparing door leerlingen en ouders op Zutphense scholen

foto: Ruimte-OK

De gemeente Zutphen telt 25 schoolgebouwen. Er staan een aantal nieuwe panden, maar de meeste dateren uit de jaren 70. Aan deze schoolgebouwen moest qua verduurzaming dus nog heel wat gebeuren. Ook in deze gemeente geldt dat schoolbesturen verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van de schoolgebouwen. Toch blijkt uit de praktijk dat ook hier schoolbesturen niet genoeg tijd en geld hebben te werken aan verduurzaming. Geïnspireerd door een enthousiaste ouder kwam de gemeente met een innovatief idee.

Eén enthousiaste ouder maakt een groot verschil

Over het algemeen wordt er op scholen weinig gelet op het energieverbruik en is er weinig aandacht voor energiebesparing. In Zutphen was dat niet anders. Dit viel ook op bij een ouder die betrokken was bij de Jan Ligthartschool om wat ICT problemen te verhelpen. Hij ging in gesprek met de schooldirecteur en samen besloten ze aan de slag te gaan met energiebesparing. Met relatief weinig middelen is op deze school uit 1981 veel bereikt.

Eerst werd bekeken waar de meeste energie verloren ging. De oude TL verlichting verbruikte erg veel energie. Om elektriciteit te besparen werd besloten om de school van ledverlichting te voorzien die een andere betrokken ouder voordelig inkocht. Deze investering werd binnen een jaar terugverdiend. Om nog meer te besparen op elektriciteit plaatste de school bewegingssensoren en werd ervoor gezorgd dat computers automatisch afsloten als zij niet werden gebruikt. Deze eenvoudige aanpassingen leidden tot een besparing van 50% op het elektriciteitsverbruik. Door deze besparing kon de hoofdzekering verlaagd worden wat ook weer een mooie besparing opleverde in de vaste kosten. Later zijn er op het dak van deze school ook nog zonnepanelen geïnstalleerd.

Een andere grootverbruiker was de verwarming. In overleg met de huisinstallateur werd de centrale verwarming beter ingesteld. De kloktijden waren niet ingesteld waardoor de verwarming altijd brandde, ook in het weekend en in de vakanties. Daar moest verandering in komen. Daarnaast werd de installatie waterzijdig ingeregeld, transportleidingen geïsoleerd en het stookprofiel geoptimaliseerd. Ook werd achter de radiatoren isolatiefolie aangebracht. Al deze maatregelen schelen bijna 50% op het gasverbruik.

Dat er van alles veranderde op de Jan Ligthartschool bleef ook bij leerlingen niet onopgemerkt. In de klas werd er veel over gesproken waardoor leerlingen ook betrokken raakten bij de verduurzaming van hun eigen school.

Van één school naar #Schoolsparen

De indrukwekkende resultaten van deze spontane actie viel op bij de gemeente. Deze besloot om voor elke school €10.000 beschikbaar te stellen voor verduurzaming van het gebouw. Ondanks dit genereuze aanbod leken andere scholen niet direct interesse te hebben. Scholen toch nog tijd en expertise om met verduurzaming aan de slag te gaan. Om dit op te lossen werd jongerenorganisatie WAHALLab betrokken. WAHALLab is een werkplaats voor jongeren die op de een of andere manier niet passen in het reguliere onderwijssysteem.

Om scholen werk uit handen te nemen werd #Schoolsparen bedacht dat in juni 2019 van start ging. Bij deelnemende scholen wordt eerst geïnventariseerd welke aanpassingen er nodig zijn. Vervolgens wordt er een projectdag georganiseerd. Tijdens deze dag wordt alle verlichting omgebouwd naar led en worden radiatoren geïsoleerd. Dit werk wordt uitgevoerd door leerlingen uit groep 6, 7 en 8. De leerlingen worden begeleidt door ouders en enkele bedrijven. #Schoolsparen kent op deze manier alleen maar winnaars: de school gaat energie (en geld) besparen, hierbij worden leerlingen en ouders betrokken die deze kennis weer mee naar huis nemen. Daarnaast gaan leerlingen aan de slag met techniek en raken hier ook in geïnteresseerd.

€10.000 per school is een relatief laag bedrag. De gemeente Zutphen, WAHALLab en de installatiepartners hebben laten zien dat je door slimme samenwerkingen met een klein bedrag groot resultaat kunt boeken. Door corona heeft #Schoolsparen een tijdje stil gelegen, maar eind mei 2022 worden de laatste scholen aangepakt. Dan namen 21 van de 25 scholen deel aan dit project, een resultaat om trots op te zijn.