Hoe begin ik met zonnepanelen op school?
Als schoolbestuurder, docent of geïnteresseerde ouder wil je de school verduurzamen met zonnepanelen. Goed bezig, maar waar begin je eigenlijk? In dit artikel lees je waar je op moet letten en welke kennis nodig is voor een dak vol zonnecellen.
Wil je alle relevantie informatie eenvoudig zelf verzamelen? Volg dan deze stappen en maak je eigen dossier. Onze digitale coach helpt je met verzamelen van de juiste informatie zodat je daarna snel kunt doorpakken met zonnepanelen.
Is ons schoolgebouw geschikt voor zonnepanelen?
Belangrijk is om te weten hoe lang het schoolgebouw er nog staat en wat een logisch moment is om met het gebouw aan de slag te gaan. Dit weet je door bijvoorbeeld naar je eigen meerjaren onderhoudsplan (MJOP) te kijken. In overleg met de gemeente wordt in de meeste gevallen ook duidelijk wat de langetermijn plannen zijn op het gebied van onderwijshuisvesting, ook wel het integraal huisvestingsplan genoemd. Zonnepanelen hebben een technische levensduur van 25 jaar en verdien je gemiddeld tussen de 7 en 10 jaar terug. In de praktijk moet het schoolgebouw dus minimaal 10 tot 15 jaar staan om zonnepanelen rendabel te plaatsen. Al zijn er ook diverse voorbeelden bekend waar zonnepanelen (mee)verhuizen naar andere locaties.
Andere randvoorwaarden
Geschikt dak
Om te kijken of het schooldak genoeg draagkracht heeft is het verstandig een technische dakinspectie te laten uitvoeren. Het is raadzaam de schouwing te laten uitvoeren door een onafhankelijk specialist die kijkt naar exacte informatie over de draagkracht. Een inspectie geeft ook vaak inzicht over de staat van de dakbedekking en isolatie.
Welwillende eigenaar
Belangrijk is om te weten bij wie het juridische eigendom ligt. Er zijn verschillende eigendomsvormen, Vereniging Nederlandse Gemeenten legt dit helder uit. In de meeste gevallen is de school of stichting juridisch eigenaar van het gebouw en ligt het economisch eigenaarschap bij de gemeente.
Toestemming monumentaal pand
Is je schoolgebouw een monument? Dat hoeft geen probleem te zijn:
1. Zoek uit onder welk type monument de school valt (dan weet je met wie je in overleg moet treden).
2. Bekijk welke wetten en regels horen bij het type monument.
3. Bepaal op basis van de richtlijnen of zonnepanelen mogelijk zijn, denk aan de huidige dakstaat en of de panelen zichtbaar zijn vanaf de straat.
4. Als zonnepanelen mogelijk zijn, stel dan in overleg met de gemeente/overige rijksinstanties een goed plan op dat voldoet aan alle eisen.
Kijk ook eens naar de Trias Energetica
Kijk in deze fase ook eens naar de Trias energetica. Dat is een veelgebruikte driestappenstrategie om zo efficiënt mogelijk energiebesparende maatregelen te nemen. Je kunt kiezen voor een integrale aanpak als de Scholenbesparen Energie van Kenniscentrum Ruimte-OK.
Wat is de energiehuishouding van mijn school?
Het is belangrijk om te weten hoeveel energie je verbruikt zodat je kunt bepalen hoeveel stroom je wilt opwekken. Bepaal je energiehuishouding op basis van je huidige energieverbruik maar hou ook rekening met het energieverbruik in de toekomst. Alleen al ledverlichting kan bijvoorbeeld 30 tot 40 procent van je energieverbruik afsnoepen. Het bepalen van je energiebehoefte is belangrijk zodat je kunt inschatten welke installatie (zoals het aantal panelen) je nodig hebt.
Voorbeeld van een dakscan op de Schooldakkaart
Passen er panelen op het schooldak en wat is de potentiële opbrengst?
Als je een goed beeld hebt van de energiehuishouding, bezoek dan onze schooldakkaart en bekijk de dakscan van jouw school. Een dakscan toont een satellietfoto van het schooldak met ingetekende zonnepanelen. Dit geeft direct inzicht in de potentiële stroomopbrengst, CO2-reductie en een schatting van de investering met terugverdientijd.
Financiering van de zonnepanelen
Er zijn verschillende manieren om te investeren in zonnepanelen. We zetten de meestgebruikte investeringsvarianten onder elkaar:
- Schooldirectie investeert.
- Gemeente investeert.
- Derde partij investeert (dakhuur of energiecoöperaties /postcoderoos).
In onze PDF over investeringsvarianten lees je meer informatie en de voor- en nadelen per variant.
Financiering met de Scholen Energiebespaarlening
Wil je verduurzamen in eigen beheer maar heb je beperkte middelen? Overweeg dan de Scholen Energiebespaarlening. Dit is een laagdrempelige lening met gunstige voorwaarden. In deze infographic lees je alles over de lening en hoe je deze aanvraagt. Informeer ook altijd naar de lokale mogelijkheden, zo hebben Amsterdam en Leiden aantrekkelijke financieringsmogelijkheden beschikbaar.
Welke partijen of expertise heb ik nodig voor het plaatsen van zonnepanelen?
Voordat je de realisatiefase ingaat zal er besluitvorming plaatsvinden. Denk aan een offertetraject en het inplannen en vormgeven van de realisatiefase. Om de realisatiefase uiteindelijk zo goed mogelijk te doorlopen bepaal je welke expertise er in huis is en welke kennis additioneel nodig is. Dit verschilt per school en situatie welke kennis je nodig hebt en wie je extern moet inhuren:
- Technisch inspecteur – het is raadzaam om iemand te betrekken die kennis heeft van (of zich wil verdiepen in) het bepalen van het type dakconstructie, de juiste keuze zonnepanelen en/of voor het opvragen van offertes. Niet elke school heeft een facilitair beheerder of iemand met technische kennis op school rondlopen. Lees over gemaakte keuzes in dit praktijkvoorbeeld van Christelijk Lyceum Delft.
- Projectmanager (procesbegeleider) – je hebt iemand nodig die het proces na de besluitvorming naar de realisatie begeleidt. Als jouw school te weinig kennis/capaciteit heeft is extern iemand nodig om het proces in goede banen te leiden. Denk aan planning, coördinatie tussen de partijen, begeleiding bij financiering, verzekering en eventueel BTW aanvragen.
- (technisch) Installateur – een installateur installeert het montagesysteem, plaatst de zonnepanelen en legt de bekabeling. Voor het plaatsen van de panelen is het belangrijk een analyse van het dak uit te laten voeren. Vraag hiervoor een specialistisch en onafhankelijk bureau.
Ben je benieuwd naar hoe een realisatiefase eruitziet? Kijk dan eens naar een praktijkvoorbeeld van Basisschool de Regenboog. Lees erover in deel 1 en deel 2 van onze verslaglegging.
Hoe je draagvlak creëert
Maak een document om de organisatie mee te krijgen en draagvlak te creëren (een schoolbeslisdocument). Bepaal in een schoolbeslisdocument wat je feitelijk nodig hebt om tot een besluit te komen. Download hier jouw schoolbeslisdocument in Powerpoint, vul de groen gemarkeerde velden in en kom tot een besluit. Laat je ook eens inspireren en neem contact op met andere schoolbesturen voor tastbare voorbeelden. Of bezoek een lokale/regionale bijeenkomst over duurzame scholen om meer informatie te krijgen.
Dank voor het lezen en leuk dat je bezig gaat met zonnepanelen. Wij hopen dat je wat aan deze informatie hebt gehad. Zie dit artikel vooral als hulpmiddel naar een schooldak vol zonnepanelen. Succes!